İsrail-Suriye Normalleşme Süreci: Şara ile Netanyahu Görüşecek mi?

İsrail ile Suriye arasında yıllardır devam eden gerilim, son dönemde “normalleşme” umutlarıyla gündeme geldi. İsrail’in Kan 11 kanalında askeri analist Roi Sharon’ın aktardığı bilgilere göre, Şam yönetimi geçici lider Ahmed el-Şara ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında BM Genel Kurulu sırasında yapılabilecek olası bir görüşmeye kapıyı tamamen kapatmıyor.

Suriye’nin temel şartı, İsrail’in güney Suriye’den çekilmesi olarak belirtilirken, işgal altındaki Golan Tepeleri’nin statüsü henüz müzakere gündeminde değil. İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Tzachi Hanegbi, Şam ile günlük siyasi ve güvenlik alanlarında temas kurduklarını ve bu süreci şahsen yürüttüğünü açıkladı. Amacın ise “normalleşme potansiyelini değerlendirmek” olduğu ifade edildi.

Ancak el-Şara’dan bu iddialara yönelik henüz bir açıklama gelmedi. Geçmişte İsrail’e sert söylemleriyle tanınan el-Şara’nın sessizliği dikkat çekiyor. Öte yandan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın Şam’a yakın zamanda ziyarette bulunacağı ve bunun Suriye’nin Arap dünyasındaki konumunu güçlendirme çabası olarak değerlendirildiği bildiriliyor.

Suriye kaynakları, İsrail ile barış görüşmelerinin perde arkasında hızlandığını ve tarafların yıl sonuna kadar bir mutabakat zemini oluşturabileceğini belirtti. İlk aşamanın 1974 ateşkes hattına dayanan güvenlik ve askeri düzenlemeler olacağı, Golan Tepeleri’nin ise şimdilik rafa kaldırıldığı kaydedildi. Ayrıca el-Şara’nın ABD Başkanı Trump ve Suriye özel temsilcisi ile doğrudan temaslarda bulunduğu, İsrail’le barış için “olağanüstü bir açıklık” sergilediği belirtiliyor.

Suriye yönetiminin normalleşme şartları arasında; yeni yönetimin tanınması, İsrail’in Beşar Esad sonrası ele geçirdiği bölgelerden çekilmesi, saldırıların sona erdirilmesi, güneyde güvenlik düzenlemeleri ve ABD’nin barışa garanti vermesi yer alıyor. Buna karşılık Şam, İsrail’in Golan üzerindeki egemenliğini tanımayı da değerlendirmeye hazır olduğunu bildiriyor.

Golan Tepeleri’nin statüsü konusunda ise taraflar arasında geçici bir belirsizlik süreci işletilecek ve bölgenin askerden arındırılmış bir alan olarak kalması gündemde.

Trump’ın süreci bizzat yönettiği ve hem İsrail hem Suriye üzerinde ciddi baskı kurduğu belirtiliyor. Trump’ın el-Şara’yı radikal gruplarla mücadelede güvenilir bir ortak olarak gördüğü, İsrail’e de bu fırsatı değerlendirmesi mesajını verdiği ifade edildi.

Şam’a göre İsrail’in kamuoyuna yansıttığı mesajlar ile perde arkasındaki temaslar farklı olup, görüşmeler aylar önce başlamış ve artık ileri aşamaya gelmiş durumda. Bölgedeki normalleşme sürecinin ilerleyip ilerlemeyeceği ve bunun bölgeye nasıl yansıyacağı yakından izleniyor.