Yanis Varoufakis: “Marx’a Hiç Olmadığı Kadar İhtiyacımız Var”

Yunanistan’ın eski Maliye Bakanı ve dünyaca ünlü ekonomist Yanis Varoufakis, 3 Temmuz’da The Guardian için kaleme aldığı makalede, kapitalizmin geldiği “teknofeodal” aşamayı eleştirerek, bu yeni sömürü biçimlerine karşı Marx’ın düşüncelerine yeniden başvurulması gerektiğini yazdı.

Varoufakis, bireylerin dijital çağda yalnızlaştığını, emeklerinden ve kimliklerinden koptuğunu vurgulayarak, “Zihnimize bireysel olarak sahip olmak istiyorsak, bulut sermayeye kolektif olarak sahip olmalıyız,” ifadelerini kullandı.

Bu hafta Londra’da düzenlenecek Marksizm Festivali’nde konuşmacı olacak Varoufakis, yazısında hem tarihsel hem güncel örnekler üzerinden yabancılaşma, kimlik siyaseti, göçmen emeği ve sendikal mücadele gibi konuları Marksist çerçevede analiz etti.

“Teknofeodalizm” ve Zihinsel Sömürü
Kapitalizmin teknolojiyle evrilerek yeni bir “teknofeodal” sisteme dönüştüğünü savunan Varoufakis, bu yapının yalnızca fiziksel değil, zihinsel sermayeyi de özelleştirdiğini ifade etti. “Bulut sermaye” kavramını tanımlayan ekonomist, dijital platformların dikkat, bellek ve karar mekanizmalarımızı sistematik biçimde sömürdüğünü söyledi.

Göçmen Emeği ve Marx’ın Mektubu
Makalesinde göçmen işçilere yönelik tartışmalara da değinen Varoufakis, Karl Marx’ın 1870 yılında New York’taki yoldaşlarına yazdığı mektubu hatırlattı. Marx’ın, göçmenlerin yerli işçilere karşı kullanıldığını ancak bu grupların dışlanması yerine birlikte örgütlenmesi gerektiğini savunduğunu belirtti.

Adil Ücret Yeterli Değil, Sistem Değişmeli
Sendikaların ücret artışı talep etmesinin önemli olduğunu, ancak bunun sistemsel dönüşüm hedefiyle birleşmediği sürece yetersiz kalacağını belirten Varoufakis, çözümün çalışanların mülkiyet ve karar süreçlerine doğrudan katılım sağladığı yeni kurumsal yapılarda olduğunu söyledi.

“Sosyalist Değerler Yeniden Canlanmalı”
Varoufakis’e göre, günümüzün çıkmazlarından kurtulmak için sosyalist ilkelerin ve kolektif çözümlerin yeniden güçlendirilmesi şart. Kimlik politikalarının ve algoritmaların yarattığı toplumsal felç durumunun, Marx’ın yabancılaşma kavramıyla halen açıklanabildiğini belirten Varoufakis, genç kuşağın bu analizlerle daha güçlü bağ kurabileceğini savundu.

Sonuç olarak, Varoufakis’in çağrısı net:
“Kapitalizmin teknolojik evriminden doğan bu yeni dijital düzende, Marx’ın fikirleri yalnızca güncel değil, aynı zamanda kaçınılmazdır.”