İstanbul’da bugün başlayacak olan Rusya-Ukrayna barış müzakereleri öncesi Avrupa borsalarında savunma sanayii hisselerinde dikkat çekici bir düşüş yaşandı. Yatırımcılar, kalıcı barış ihtimalinin silah ve askeri teçhizat harcamalarında azalmaya yol açabileceği beklentisiyle pozisyonlarını gözden geçirdi.
İstanbul’da bugün başlayacak olan Rusya-Ukrayna barış müzakereleri öncesi Avrupa borsalarında savunma sanayii hisselerinde dikkat çekici bir düşüş yaşandı. Yatırımcılar, kalıcı barış ihtimalinin silah ve askeri teçhizat harcamalarında azalmaya yol açabileceği beklentisiyle pozisyonlarını gözden geçirdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 11 Mayıs’ta dile getirdiği ön koşulsuz müzakere çağrısı, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliği teklifiyle karşılık buldu. Ukrayna’nın da olumlu yaklaşımıyla gözler, uzun süredir ilk kez doğrudan temas kuracak tarafların İstanbul’daki buluşmasına çevrildi.
Barış ihtimalinin gündeme gelmesiyle birlikte Avrupa’nın önde gelen savunma şirketleri borsada değer kaybetti. Son 5 günde Avrupa STOXX Havacılık ve Savunma Endeksi yaklaşık %2 geriledi. Yatırımcılar, müzakerelerin başarılı olması halinde hükümetlerin savunma bütçelerini yeniden gözden geçirebileceğini öngörüyor.
Almanya’nın önde gelen silah üreticisi Rheinmetall’in hisseleri 9 Mayıs’ta ulaştığı 1744 avroluk zirveden sonra yaklaşık %9 düşerek 1592 avroya geriledi. Şirketin hisseleri son beş günde %3,25 oranında değer kaybetti. Öte yandan, savaşın başlangıcından bu yana Rheinmetall hisseleri %1400’ün üzerinde artış göstermiş, şirketin piyasa değeri 70 milyar avroyu aşarak otomotiv devi Volkswagen’i geçmişti.
Savunma sanayiindeki diğer büyük isimler de düşüşten etkilendi. İsveçli Saab’ın hisseleri %6,15, Fransız Thales %5, İngiliz BAE Systems %2 ve İtalyan Leonardo %5 oranında değer kaybetti. Eurofighter savaş uçakları için sensör sistemleri üreten Alman Hensoldt da yaklaşık %4 düşüş yaşadı.
Buna karşılık Fransız Safran ve İngiliz Rolls-Royce hisseleri %1 oranında değer kazanırken, Avrupa’nın çok uluslu havacılık devi Airbus hisselerinde belirgin bir değişim gözlenmedi.
İstanbul’daki görüşmeler sadece Avrupa değil, küresel savunma sanayiini de etkiledi. ABD merkezli Lockheed Martin Corporation (LMC), yatırımcısına %2,51 kaybettirdi.
Savaşın Mirası ve Stratejik Yeniden Konumlanma
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından Avrupa ülkeleri güvenlik politikalarını gözden geçirerek savunma harcamalarını artırma yoluna gitmişti. NATO’nun yükünü daha fazla paylaşma çağrısıyla birlikte, özellikle Rheinmetall gibi üreticiler rekor seviyelere ulaştı.
Ancak ABD’de Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesiyle oluşan belirsizlik ve Washington-Kiev hattındaki soğuma, Avrupa’yı savunma alanında daha bağımsız adımlar atmaya zorladı. Bu bağlamda, Avrupa Birliği içinde ortak bir savunma stratejisi oluşturulması yönünde çalışmalar hız kazandı.
Şimdi ise İstanbul’daki barış müzakereleri, savaş ekonomisinin yönünü yeniden belirleyebilecek bir dönüm noktası olarak görülüyor. Sürecin kalıcı barışla sonuçlanması halinde, Avrupa’da silah harcamalarında frene basılması olası görünüyor.
