Araştırma: Beyin Hangi Yaşta Yaşlanmaya Başlıyor?

Stony Brook Üniversitesi’nden bilim insanlarının yürüttüğü geniş çaplı bir araştırma, beynin yaşlanma sürecinin düşündüğümüzden daha erken ve ani bir şekilde başladığını ortaya koydu. Araştırmanın bulguları, beyin yaşlanmasının 44 yaş civarında belirgin şekilde hızlandığını, 67 yaşında zirveye ulaştığını ve 90 yaşına gelindiğinde ise bir platoya yerleştiğini gösteriyor.

Araştırmanın Yöntemi ve Sonuçları

PNAS dergisinde yayımlanan bu araştırma, 19.300’den fazla bireyin beyin bölgeleri arasındaki iletişimi inceleyen dört büyük veri setinin analizine dayanıyor. Sonuçlar, beyin ağlarının yaşlanma sürecinin kademeli bir şekilde değil, belirli geçiş noktalarıyla ilerleyen doğrusal olmayan bir bozulma sergilediğini gösterdi.

Orta Yaşta Başlayan Metabolik Stres

Araştırmada, 40’lı yaşların ortasında beyin hücrelerinde metabolik stresin başladığı ve bu stresin ana kaynağı olarak insülin direncinin rol oynadığı belirtildi. Sinir hücrelerinin yakıt yetersizliği nedeniyle metabolik stres yaşadığı, ancak henüz kalıcı hasarın oluşmadığı bir “kırılma öncesi” pencere olduğu vurgulandı. Çalışmanın başyazarı Prof. Dr. Lilianne Mujica-Parodi, beynin enerjiye erişiminde azalma yaşandığı bu dönemde, müdahale için stratejik zaman noktalarının ortaya çıktığını ifade etti.

Ketojenik Diyet ve Ketonlar Beyni Koruyabilir mi?

Araştırma, yaşlanmaya bağlı beyin bozulmalarında rol oynayan iki önemli proteine dikkat çekti: GLUT4 ve APOE. Ayrıca, nöronal keton taşıyıcısı MCT2’nin, metabolik stresi önlemekte koruyucu bir faktör olabileceği keşfedildi. Beynin glikoz yerine ketonları kullanarak enerji üretmesi durumunda sinir hücrelerinin daha stabil kaldığı ve ağ bozulmalarının azaldığı gözlemlendi. Bu bulgular, özellikle 40 ila 59 yaş arasındaki bireylerde keton uygulamalarının fayda sağladığını gösterdi.

Alzheimer Riskine Karşı Erken Müdahale

Bilim insanları, bu bulguların Alzheimer ve benzeri nörodejeneratif hastalıkların önlenmesinde devrim yaratabileceğini düşünüyor. Ketojenik diyetler veya keton bazlı takviyelerin, bilişsel semptomlar ortaya çıkmadan önce kullanılabileceği vurgulanıyor. Çalışmanın yazarlarından Dr. Botond Antal, bu bulguların, beyin yaşlanmasını önlemeye yönelik stratejilerde bir paradigma değişikliği yaratabileceğini belirtti. Nörometabolik belirteçler sayesinde risk altındaki bireylerin erken tespit edilip, zamanında müdahale edilebileceği ifade ediliyor.

Demans Vakaları ve Gelecek Umutlar

Dünya genelinde demans vakalarının 2050 yılına kadar üç katına çıkması öngörülüyor. Bu tür bilimsel bulgular, Alzheimer gibi hastalıkların önlenmesi adına yeni umutlar ve önleyici sağlık yaklaşımları sunuyor.

Kaynak: Haber Merkezi